25/26 dec en 1 jan gelden afwijkende bezorgtijden

Artikel is toegevoegd

Subscribe arrow_drop_up

Zo maak je de eerste keer ongesteld minder spannend voor je dochter

  • person Lydia Jansen
  • calendar_today

Het moment waarop je dochter voor het eerst ongesteld wordt, is een grote overgang: je kleine meid is op weg om een jonge vrouw te worden. Er verandert veel in haar lichaam, vaak al lang voordat het eerste bloedverlies zichtbaar wordt.


In dit artikel lees je welke signalen de eerste menstruatie aankondigen en hoe je haar stap voor stap kunt begeleiden. Zo wordt deze nieuwe fase minder spannend en juist een reis in zelfzorg.

Vroege signalen dat je dochter voor het eerst ongesteld wordt

Voordat de eerste menstruatie van je kind begint, verandert het lichaam stap voor stap. De meeste meisjes krijgen eerst borstontwikkeling, gevolgd door een groeispurt en de eerste haargroei bij de schaamstreek en oksels.


Ook gedrag kan meebewegen. De typische 'puberbuien' van bijvoorbeeld meer gevoeligheid, sneller uit het veld geslagen zijn of juist behoefte aan rust zijn een teken van de hormonale veranderingen die in het lichaam gaande zijn. En zijn daarmee ook een signaal dat de eerste menstruatie er waarschijnlijk aan zit te komen.

Een van de meest herkenbare vroege tekenen is een wittige, geurloze afscheiding in het ondergoed. Dit hoort bij het actiever worden van de hormooncyclus en is een gezonde ontwikkeling. De leeftijd waarop dit allemaal speelt, varieert enorm.


Een eerste menstruatie kan al op 9-jarige leeftijd beginnen, maar ook pas rond 15 of 16 jaar. Het gemiddelde in Nederland ligt tussen 11 en 13 jaar, maar de lichamelijke signalen zeggen in de praktijk veel meer dan de kalender. Het is dus goed om je dochter al op jonge leeftijd te vertellen over deze veranderingen en het signaal van de 'witte vloed', zodat ze zelf al meer voorbereid is op het eerste bloedverlies.


Foto: Karola G.

Eerste menstruatie: een jong tienermeisje voor een spiegel

Hoe bereid je jouw dochter voor op haar eerste menstruatie?

De eerste keer bloedverlies is meestal licht. Vaak begint het met bruine of roodbruine spotting, soms een enkel veegje in het ondergoed. Het kan vervolgens dagen duren voor er opnieuw iets komt, of juist direct overlopen in een paar dagen menstruatie.


In de eerste jaren is dit ritme bijna altijd onregelmatig. Ook de duur verschilt sterk: soms bloed je dochter maar een dag, soms vier of vijf. 


Daarbij kunnen dezelfde klachten ontstaan die jij misschien ook herkent: een zwaarder gevoel in de onderbuik, lichte krampen, vermoeidheid of stemmingswisselingen. Dat hoort bij de hormooncyclus die nu op gang komt.

Waarom hebben we eigenlijk elke maand bloedverlies?

Op social media wordt vaak gegrapt dat de menstruatie een soort “straf” van de baarmoeder is wanneer er geen zwangerschap ontstaat. Je dochter zal ongetwijfeld dit soort media al langs hebben zien komen. 


Dit komt omdat jarenlang ons het verhaal is verteld dat het baarmoederslijmvlies zich uitsluitend opbouwt om een eventuele zwangerschap mogelijk te maken en dat het dus “teleurgesteld” raakt als die uitblijft. Maar dat is een te simpele uitleg, die het patriarchische idee dat het lichaam van een vrouw enkel in dienst zou staan van voortplanting mooi leek te ondersteunen.


Uit onderzoek weten we inmiddels dat het endometrium een veel actievere rol speelt. Het slijmvlies bouwt zich stevig op om te kunnen inschatten of een embryo sterk en gezond genoeg is om door te laten. Door die maandelijkse vernieuwing blijft dat proces gezond en krachtig. 


De menstruatie is daardoor geen straf, maar een teken dat het lichaam onderhoud pleegt, kwaliteit bewaakt en zorg draagt voor de gezondheid van de baarmoeder, om ongezonde zwangerschappen koste wat het kost te voorkomen.¹


Het is daarom een mooi moment om je dochter al vroeg mee te geven dat deze dagen niet alleen iets zijn dat “stom" is, maar juist een uitnodiging zijn om samen met je lichaam goed voor jezelf te zorgen.

Praktische zaken voor de eerste menstruatie van je dochter

De eerste menstruaties zijn voor veel meisjes een mix van nieuwsgierigheid en spanning. Het helpt als je dochter weet wat ze kan verwachten en dat er geen goede of foute manier bestaat om deze nieuwe fase in te stappen. 


Begin daarom met het gesprek: wat heeft ze online al gezien, wat vindt ze spannend, wat wil ze liever nog even uitstellen? Door samen woorden te geven aan wat er verandert, voelt je dochter zich minder alleen in wat ze ervaart.

Foto: Karola G.

Eerste menstruatie: moeder en dochter op de bank

Daarna kun je praktisch gaan kijken wat haar helpt. Waar wij vroeger vooral tampons en maandverband hadden, zijn er nu gelukkig duurzamere en prettige opties. Menstruatieondergoed is voor veel meisjes de fijnste start: het zit comfortabel, lekt minder snel door en vraagt niets van haar lichaam waar ze nog niet klaar voor is. Ook kan ze het gelijk dragen als ze de eerste spotting heeft opgemerkt. 


Wil ze later iets anders proberen, dan kunnen cups en discs mooie vervolgstappen zijn. Het vergt net als een tampon wat oefening, maar eenmaal gewend geeft het veel vrijheid.


Een klein noodpakketje in haar tas vanaf het moment dat de eerste witte vloed zich heeft gemeld geeft rust op schooldagen. Hierin kun je bijvoorbeeld menstruatieondergoed, een schone broek, een zakje voor de bebloede kleding, een chocolaatje om het vrouwzijn te vieren en eventueel een briefje voor een docent steken. 


Zo leert ze meteen dat deze dagen niet iets zijn om voor weg te duiken, maar een ritme waarin ze goed voor zichzelf mag zorgen en haar lichaam mag vertrouwen.

(Pre) Menstruatie Balans van Laveen

Mocht je merken dat je dochter vrij veel last heeft van typische menstruatieklachten, dan kun je kijken of haar hormoonbalans baat heeft bij ondersteuning met kruiden en mineralen. 


De (Pre) Menstruatie Balans van Laveen is bewust ontwikkeld met een zachte formule zodat het ook voor jonge meisjes al te gebruiken is. Deze bevat onder andere monnikspeper, dat een normale menstruatie ondersteunt en kan helpen bij ongemakken voorafgaand en tijdens de menstruatie, zink dat bijdraagt aan een normale hormoonhuishouding en vitamine B6 dat helpt bij de regulatie van hormonen. Samen met andere zorgvuldig gekozen kruiden die een eeuwenoude traditie kennen.

Zijn de klachten van je dochter zo hevig dat de pijn onhoudbaar is en er misschien zelfs overgeven of flauwvallen door komt, dan is het verstandig om aan de bel te trekken. 


Helaas worden vrouwen, en dus ook meisjes, nog vaak ongeholpen naar huis gestuurd met als enige antwoord: “ga maar aan de pil”. 


Daarom is het in dit soort gevallen goed om jezelf goed te informeren, hulp in te schakelen van een hormoonexpert (die vaak wel naar het geheel kijkt) en, als je echt medische hulp verwacht nodig te hebben, in duidelijke taal te spreken naar de arts.

7 vragen en antwoorden voor je dochter

1. Hoe weet je of je ongesteld wordt?

Vaak merk je het al een tijd van tevoren. Je borsten veranderen, je groeit sneller, er komt wat haar bij je schaamstreek en oksels en je kunt gevoeliger reageren dan normaal. Ook zie je soms wittige afscheiding in je slipje. Kort voor je menstruatie kun je lichte krampen of een zwaar gevoel in je buik krijgen. De eerste keer begint meestal met bruine of roodbruine vlekjes.

2. Wanneer word je voor het eerst ongesteld?

Iedereen is anders. Veel meisjes worden ergens tussen 11 en 13 jaar voor het eerst ongesteld. Maar eerder (bijvoorbeeld rond 9 jaar) of later (rond 15 of 16 jaar) is ook helemaal normaal. Je lichaam laat vanzelf weten wanneer het zover is.

3. Hoe lang duurt een menstruatie?

Meestal duurt een menstruatie 3 tot 7 dagen. De eerste jaren kan het nog onregelmatig zijn: soms maar één dag een beetje bloed, soms een paar dagen achter elkaar. Dat hoort bij het opstarten van je cyclus.

4. Welke leeftijd is normaal om ongesteld te worden?

Er is niet één “goede” leeftijd. De meeste meisjes in Nederland krijgen hun eerste menstruatie rond 11 tot 13 jaar. Maar 9 is normaal, en 15 of 16 ook. Iedereen ontwikkelt in haar eigen tempo.

5. Hoe lang duurt het de eerste keer ongesteld?

De eerste keer is vaak licht en kort. Soms zie je alleen een paar bruine vlekjes, soms één of twee dagen wat rood bloed. Het kan daarna even duren voor je weer opnieuw ongesteld wordt. Dat is normaal.

6. Wat betekent witte vloed?

Witte vloed is wittige, geurloze afscheiding in je ondergoed. Het is één van de duidelijkste tekenen dat je lichaam zich voorbereidt op je menstruatie. Het kan al maanden voor de eerste keer beginnen en hoort helemaal bij deze fase.

7. Hoe word je ongesteld?

Je lichaam maakt elke maand een zacht laagje in je baarmoeder. Als dat laagje niet nodig is, laat je lichaam het los. Dit is het bloed dat je ziet. In het begin gaat dit nog onregelmatig en vaak heel licht. Dat komt omdat je hormooncyclus nog op gang moet komen. Wil je er meer over weten, lees dan hier ons uitgebreide artikel over de vrouwelijke cyclus.